Гісторыка-ландшафтны код Палесся ў беларускім фальклоры

Abstract

У артыкуле на матэрыяле беларускага народнага эпасу вызначаюцца асноўныя кампаненты гісторыка-ландшафтнага коду вобраза Палесся, прасочваецца залежнасць паміж спецыфікай палескага ландшафту i традыцыйнай прасторава-часавай характарыстыкай рэгіёна ў ментальной карціне свету беларусаў. У якасці вобраза, рэальны i міфалаг!чны змест якога прадвызначыў адметную сутнасць рэгіянальнага хранатопа Папесся ў беларускім фальклоры, разглядаецца архетып балота. Гэтая дамінанта палескага ландшафту ў светабачанні беларусаў атаясомлівалася з вобразам чорта i тым самым вызначала месца гэтага краю ў першапачатковай гicmopыi чалавецтва, дзе вобгік Палесся з-за сваёй нязручнасці для людскога існавання супрацьпастаўляўся зямному раю Эдэму і лічыўся месцам пражывання нячыстай сілы. Дадзеная трактоўка аказалася надзвычай устойлівай i абумовіла каларытнасць вобраза полешука ў беларускай вуснай народнай традыцыі.