Тэкст літаратурнай пародыi як дыскурс

Abstract

У артыкуле на матэрыяле тэкстаў беларускай пародыі разглядаюцца дыскурсіўныя аспекты травеставаных тэкстаў. У выніку парадыравання і моўнай гульні ствараюцца квазі-тэксты, дзе праз прызму пародыі выяўляюцца тыповыя асаблівасці тэкставых жанраў, а таксама моўныя адметнасці моўнай асобы таго ці іншага пісьменніка. Успрыманне тэксту як цэласнай з’явы мастацкай прасторы звязана з наяўнасцю ў анталагічнай канструкцыі рэцыпіента пэўных фонавых ведаў, якія ўключаюць, як мінімум, веданне аб структуры вобразаў, месцы і часе апавядання. Важнай асаблівасцю сістэмы літаратурнай пародыі выступае алюзіўнасць дадзеных тэкставых складнікаў, якія змяняюць у новым кантэксце свае функцыі і значэнне. У сувязі з гэтым асэнсаванне складанага ўзаемадзеяння двух планаў тэкставай сістэмы неабходна накіраваць на выяўленне схаванага, паралельнага відавочнаму сэнсу, на пошук у вонкавым змесце тэксту паралельных тэкстаўтваральных сродкаў, так званых знакаў-сігналаў, якія абазначаюць "другі план" парадыйнай сістэмы і якія паказваюць выхад да базы сэнсаўтварэння. Тэхнікі, якія дазваляюць інтэрпрэтаваць тэкст, спрыяюць фарміраванню ў анталагічнай канструкцыі рэцыпіента ацэначных меркаванняў і ўзыходжанню да мастацкай ідэі твора.